Apenkooi Alkmaarder-hout

Adres

Alkmaarder-hout

Link

http://www.archiefalkmaar.nl/ikwaserbij.htm

Informatie

bron: http://www.archiefalkmaar.nl/ikwaserbij.htm

Apies kijken in de Alkmaarder Hout

Ging u vroeger ook ‘apies kijken’ in de Hout? Als je spreekt met oudere Alkmaarders gaan meteen de ogen glinsteren bij het horen van het woord apenkooi. Ze weten zich nog als de dag van gisteren te herinneren dat ze met hun ouders eerst even een ijsje gingen halen bij ‘Bolle Jan’ aan het begin van de Prinses Julianalaan en vervolgens vertrokken naar de apenkooi even verderop naast Huize Westerlicht. De apenkooi werd in 1932 ingericht in een oude schuur van een groentenkwekerij die had moeten wijken toen Westerlicht werd gebouwd.

De nieuwe voorziening was een schot in de roos. Apen lijken nu eenmaal erg op mensen, dus het gedrag van de aapjes vermocht het publiek erg te boeien, en dat gold voor zowel jonge als ook oudere Alkmaarders. Zo kon het publiek in april 1950 maar niet wachten op het te voorschijn komen van de aapjes, die vanwege de kou, nog in hun nachtverblijf zaten: ‘De kinderen tillen elkaar op, de vingertjes gekromd in de mazen van het ijzergaas en de oude mannetjes prikken hun wandelstok in het grint om er, als op een tabouretje, op te kunnen leunen. Honderd ogen kijken naar het kleine, wat groezelige raampje in de groenhouten schotten. Dat raampje is het venster op de wereld voor de jonge aapjes erachter, die zo graag eens een kijkje zouden willen nemen bij al die mensen’.

Waar kwamen de aapjes vandaan? In juni 1957 is er in een krantenartikel sprake van een komende zending van 10 nieuwe apen, te leveren door een Groningse importeur. Uit het artikel valt op te maken dat men de apen ieder jaar in het voorjaar kocht en bij het naderen van het winterseizoen weer van de hand deed. Met die praktijk wilde men breken. Er waren nu zoveel apen aangeschaft, dat het verantwoord was om een verwarming in de apenkooi te installeren, zodat de dieren konden overwinteren. Een maand later waren de aapjes aangekomen. Ze pasten zich snel aan. In de krant viel te lezen dat ze voortdurend ‘hun menselijke handjes’ uitstaken in de hoop op iets lekkers.

Vele jaren konden de apen gemakkelijk aangeraakt worden. Je hoefde alleen maar over een laag ijzeren hek te leunen en je hand uit te steken. In 1961 vond men het onverantwoord hier nog langer mee door te gaan. In de krant lezen we dat sommige apen nogal agressief waren geweest en zelfs hun ‘bijtgrage tanden’ in kindervingers hadden gezet. Er kwam een hoog hekwerk rondom de kooi. Effectief, maar wel erg lelijk. Ook kon je de apen niet meer voeren. De attractiewaarde van de apenkooi nam hierdoor af. Laat jaren zeventig kregen de apen concurrentie van een nieuw ‘kleindierenhof’ dat bij de hertenkamp werd gevestigd. De in 1957 aangeschafte apen, voorzover nog in leven, waren inmiddels oud en traag geworden. Ze werden liefderijk verzorgd door gemeentelijk ‘pluimgraaf’ Siem Erkamp, die ook de zorg had voor de dieren in het hertenkamp. Erkamp had al in de jaren zestig voorgesteld een apenrots te bouwen met een goed verwarmd en verlicht onderkomen erbij, maar hij kreeg onvoldoende steun voor zijn plannen.

In 1980 kwam er een einde aan de apenkooi. Het onderkomen was inmiddels geheel uitgeleefd. In de winter leverde het kleine oliekacheltje in het dagverblijf te weinig warmte en bovendien zaten de dieren van vier uur in de middag tot de volgende ochtend in het donker. In 1979 stierven drie van de vijf nog aanwezige apen. De gemeente vond een investering van 130.000 gulden voor een nieuw apenverblijf te hoog. De bewonerscommissie van Huize Westerlicht stuurde nog een brief waarin op heroverweging van het besluit werd aangedrongen. ‘Denkt u zich eens in’ zo schreef secretaris Van Dam, ‘wat sluiting zou betekenen voor de honderdtallen kinderen, die op hun jaarlijkse schoolreisje een bezoek brengen aan onze goede stad en dan steeds ook naar de apenkooi komen en daar niet vandaan zijn te slaan. Wat een teleurstelling! Ook voor onze bewoners, wier gemiddelde leeftijd de 85 nadert, zou de uitvoering van uw voornemen een groot verlies betekenen, want zij verlustigen zich aan het enthousiasme van de kinderen.’ Ja, een nieuw verblijf zou geld gaan kosten, maar wat kreeg men nou gratis ‘anders dan de verwenste regen van de laatste vier maanden?’. De commissie kreeg een vriendelijke brief terug, maar er werd niet op het besluit teruggekomen.

Plannen om de laatste twee apen elders een goed onderkomen te bezorgen, kwamen niet tot uitvoering, want ook de deze dieren stierven. Het was in juli lange tijd erg koud en nat geweest, vandaar. Zo kwam er een einde aan een klein stukje dierentuin in de Alkmaarder Hout.

last updated: 05-02-2008